DUYGU ERDOĞAN- Pandemiyle birlikte tanınan hale gelen ‘izole tatil’ anlayışı bilhassa yazlık konut talebini artırmış, kimi bölgelerde fiyatlar 10 katına kadar süratli bir yükseliş göstermişti. Fakat 4 yıl ortadan sonra ivme bilakis döndü. Satışa çıkan yazlık sayısı süratle artarken, talep ise beklenen ölçüde gelişmedi. Kuzey Ege’den Akdeniz’e kadar epey yüksek fiyatlar piyasayı daralttı. Yanı sıra turizmde son haftalarda gündeme gelen ‘pahalılık’ telaffuzları; yazlık bölgelerde konut alım iştahını da azalttı. Gayrimenkul uzmanları, bölgenin alışveriş, restoran üzere imkanlarının artan fiyatları karşısında müşterilerin kimi bölgelerde alım yapmaktan çekindiğini söz ediyor. Yazlık piyasasının bir yıllık seyrine yakından bakalım…
‘ÇEVRESİ DE TESİRLİ OLUYOR’
Artık mesken alma kanısının farklı pek çok argümanla birlikte değerlendirildiğini anlatan Emart Gayrimenkul Kurucusu İstek Turan, “Sadece aldığınız mesken değil etraftaki yeme, içme ve toplumsal hayat şartları da yani çevresel ögeler da düşünülmeye başlandı. Konut aldığınız bölgedeki yüksek restoran ya da toplumsal alanda yaptığınız şeylerin fiyatlarının artması da talebi olumsuz tarafta etkiliyor” diye konuştu.
Yazlık fiyatlarındaki gevşemeye de dikkat çeken Turan, nakit problemi nedeniyle birinci vazgeçilenlen gayrimenkullerin yazlıklar olduğunu söz ediyor. Dilek Turan, “Satışa çıkarılan mülk adedinin artması da o bölgelerdeki baskın ve yüksek fiyatların geri çekilmesine neden oluyor. Zira bölgede alternatif çoğalıyor. Bir devir fiyatların hiç düşmemesinin nedeni satıştaki gayrimenkul adetlerinin azlığıydı. Artık baktığınızda tıpkı bölgede birçok alternatif bulabiliyorsunuz. Bu da fiyatların bir ölçü geri gelmesine neden oluyor… Türkiye’de fiyatlardaki düşüş kimi bölgelerde daha fazla kimi bölgelerde daha az. Örneğin Bodrum, Çeşme, Alaçatı üzere yerler başka yerlere nazaran her vakit daha fazla talep görüyor. Buraları kendi içinde bir evvelki yıla nazaran pahalandırmak gerekiyor. Yani Bodrum’un fiyatlarında bu yılıyla geçen yılını kıyaslarsak kendi dinamiğinde bir düşüş hissediliyor” diye konuştu.
Kiralamada ‘yeni sisteme’ ahenk sağlandı
Yazlık kiralamalarda bu dönem konutların turizm gayeli kullanılmasını düzenleyen kanun ile başladı. Artık yazlık kiralamak isteyenler, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan müsaade evrakı almak zorunda. 100 gün üzeri kiralamalar ise ‘konut kiralamaya’ girdiği için bakanlık yetki hudutları içinde bulunmuyor. Bu nedenle müsaade dokümanı alımı yapmak istemeyenler çoklukla dönemlik kiralamaya yöneldi. Fakat dönem açıldıktan sonra müsaade evrakına ahengin arttığını ve zorlukların aşıldığını anlatan Denge Değerleme Yönetim Kurulu Lideri Baki Budakoğlu, geçen yıl ile karşılaştırıldığında kiralamalarda doluluk oranlarının yükseldiğini söz etti.
‘İlan fiyatının altında’
Piyasada iç talepteki daralmaya bağlı olarak yazlık bölgedeki gayrimenkullerin ortalama fiyat artışlarının gerisinde bir tablo çıktığını anlatan Budakoğlu, şu örneği veriyor:
“Antalya bölgesini incelediğimizde çok daha çarpıcı bir durum ortaya çıkıyor. Bölgedeki yerleşik halkın barınma ve temel muhtaçlıklarını karşılamaya yönelik 2023 yılında boş kiralamaya uygun taşınmaz bulmakta sorun yaşanmaktaydı. Şu anda boş kiralamaya uygun gayrimenkul stoğunda önemli bir artış kelam konusu. Mevzuyu farklı bir parametre olarak kiralık ve kiralanan konut sayısı açısından (bin adet) incelediğimizde bahsi geçen tespitleri teyit edebiliyoruz. Temmuz 2023 prestijiyle 4 bin adet civarındaki kiralamanın Temmuz 2024’te 3 bin adede gerilediği (%25 azalma), kiralık olarak piyasaya arz edilen konut sayısında Temmuz 2023 için 21 bin 500 adet olan arzın, Temmuz 2024’te 23 bin 600’e yükselmiş (%10 artış) olduğu görülüyor.”
Baki Budakoğlu, pazarda çok sayıda yazlık konutun satışa sunulduğunu belirtirken, “Talebin düşük olduğu bu devirde, ilan fiyatları ekseriyetle muhakkak bir düzeyde tutulmaya çalışılsa da teklif vererek yapılan alımlarda ilan fiyatlarının epey altında satışlar gerçekleşebiliyor” dedi.