Yunanistan, Türkiye ile 27 Kasım 2019’da deniz yetki hudutlarının belirlenmesine ait mutabakat muhtırası imzalayarak Doğu Akdeniz’deki hayallerini suya düşürdüğü için 4 yıldır her türlü ilgiyi kestiği Libya ile yakınlaşma yolları arıyor. Bu çerçevede Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Yerapetritis, Libyalı mevkidaşı Necla Manguş’u telefonla arayarak birinci defa görüştü.
BÜYÜKELÇİ ATANIYOR
Yunan dışişleri kaynaklarına nazaran Yerapetritis görüşmede, Atina-Trablus bağlantılarına tekrar ivme kazandırılması ve kapalı olan bağlantı kanallarının tekrar açılması gerektiğini belirtti. Ayrıyeten Yunanistan’ın Trablus’a uzun yıllar sonra yine BÜYÜKELÇİ atayacağını duyurdu. İki bakan ayrıca, eylül ayında ABD’nin New York kentinde yapılacak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu çalışmaları sırasında bir ortaya gelmeyi kararlaştırdı.
NEDEN ÇARK ETTİ
Atina’daki diplomatik çevrelere nazaran, Yunan hükümetinin Libya siyasetini değiştirmek zorunda kalmasının en önemli nedenleri şunlar:
* Atina, Libya’da başrol oyuncusunun BM tarafından tanınan Trablus merkezli Ulusal Birlik Hükümeti (UMH) olduğunu kabullenmek zorunda kaldı.
* Türkiye-Libya mutabakat muhtırasını “geçersiz ve yok hükmünde” sayan Atina, UMH’nin memleketler arası mutabakatlar imzalama yetkisi bulunmadığı tezinin pratikte prestij görmediğini anladı. Bunda, Avrupa Birliği üyesi İtalya’nın başbakanı Giorgia Meloni’nin, geçen ocak ayında Trablus’a giderek, 8 milyar Euro’luk doğalgaz muahedesinin yanı sıra yasadışı göçe karşı işbirliği muahedesi imzalaması kıymetli rol oynadı.
* Türkiye’nin Libya’da ilgili tüm taraflarla temasını sürdürürken tıpkı anda Mısır, İsrail, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri üzere ülkelerle ilgilerinde yeni bir devir başlatması, Atina’yı Libya siyasetini gözden geçirmek zorunda bıraktı.
NELER OLMUŞTU
Atina-Trablus ilgileri, Türkiye ve Libya ortasında imzalanan mutabakat muhtırasının sonraki günü bozulmuştu. Atina, muahede sonrası periyodun Libya’nın Atina Büyükelçisi ve hala Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed Menfi’yi istenmeyen adam ilan ederek, 72 saat içinde sınırdışı etmişti. Sürecin devamında Yunanistan, Libya’nın doğusundaki silahlı güçlerin lideri Halife Hafter’e açık takviye vermiş ve Hafter’in desteklediği Tobruk merkezli Libya Temsilciler Meclisi ile sıkı bağlar kurmuştu.